ภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำ

ภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำ หรือที่เรียกว่า “ภาวะไฮโปไกลซีเมีย” (Hypoglycemia) เกิดขึ้นเมื่อระดับน้ำตาลกลูโคสในเลือดลดต่ำกว่าปกติ ซึ่งมักอยู่ต่ำกว่า 70 มิลลิกรัมต่อเดซิลิตร (mg/dL) น้ำตาลกลูโคสถือเป็นแหล่งพลังงานสำคัญของร่างกาย

 

โดยเฉพาะสมอง ดังนั้นการที่ระดับน้ำตาลในเลือดลดต่ำลงอาจทำให้เกิดอาการไม่พึงประสงค์ได้มากมาย

ภาวะนี้มักเกิดขึ้นกับผู้ป่วยโรคเบาหวานที่ใช้ยาอินซูลินหรือยาลดระดับน้ำตาลในเลือดมากเกินไป หรือไม่บริโภคอาหารเพียงพอหลังจากใช้ยา อย่างไรก็ตาม บุคคลทั่วไปที่ไม่เป็นเบาหวานก็สามารถเกิดภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำได้ สาเหตุอื่นๆ ของภาวะนี้ ได้แก่:

 

– การงดหรือบริโภคอาหารไม่เพียงพอ

– ออกกำลังกายมากเกินไปโดยไม่ได้เพิ่มพลังงาน

– โรคตับหรือปัญหาทางฮอร์โมนที่ทำให้ร่างกายไม่สามารถผลิตกลูโคสได้เพียงพอ

– การดื่มแอลกอฮอล์มากเกินไปโดยเฉพาะเมื่อท้องว่าง

 

อาการของภาวะนี้จะปรากฏขึ้นตามระดับความรุนแรงของการลดลงของน้ำตาลในเลือด อาการแรกเริ่มได้แก่:

– เวียนศีรษะ หรือรู้สึกไม่มั่นคง

– หัวใจเต้นเร็วหรือเต้นแรง

– เหงื่อออกมาก

– อาการสั่น

– หิวมาก

 

หากระดับน้ำตาลในเลือดลดต่ำลงอย่างต่อเนื่อง อาจทำให้เกิดอาการที่รุนแรงขึ้น เช่น:

– สับสนหรือพูดไม่ชัดเจน

– ตาพร่ามัว

– ชัก   หมดสติ

 

หากภาวะนี้ไม่ได้รับการรักษาอย่างทันท่วงที อาจเกิดภาวะอันตรายที่นำไปสู่การหมดสติและการเสียชีวิตได้

เมื่อมีอาการของภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำ ผู้ป่วยควรบริโภคคาร์โบไฮเดรตที่มีน้ำตาลอย่างรวดเร็ว เช่น น้ำผลไม้ น้ำอัดลมชนิดที่มีน้ำตาล ลูกอม หรือเจลกลูโคส ซึ่งควรบริโภคประมาณ 15 กรัม หลังจากนั้นให้รอสักครู่แล้วตรวจวัดระดับน้ำตาลในเลือดอีกครั้ง หากยังต่ำอยู่ควรบริโภคน้ำตาลเพิ่มอีก 15 กรัม

การป้องกันภาวะนี้สำคัญมากโดยเฉพาะสำหรับผู้ป่วยเบาหวาน สิ่งที่ควรทำคือ:

– การรับประทานอาหารตามเวลาที่กำหนดและหลีกเลี่ยงการงดมื้ออาหาร

– การตรวจระดับน้ำตาลในเลือดเป็นประจำ

– หลีกเลี่ยงการออกกำลังกายหนักๆ โดยไม่บริโภคอาหารก่อน

– ปรับยาอินซูลินหรือยาลดน้ำตาลในเลือดให้เหมาะสมตามคำแนะนำของแพทย์

– พกพาน้ำตาลหรือขนมที่มีน้ำตาลติดตัวเสมอเผื่อเกิดอาการน้ำตาลต่ำ

 

หากมีภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำซ้ำบ่อยๆ อาจทำให้สมองและระบบประสาทได้รับผลกระทบได้ ผู้ป่วยอาจสูญเสียความสามารถในการรู้สึกถึงอาการน้ำตาลต่ำ ซึ่งเรียกว่า “ภาวะไม่รู้สึกตัวถึงภาวะน้ำตาลต่ำ” (Hypoglycemia unawareness) ทำให้ผู้ป่วยไม่รู้ตัวว่าระดับน้ำตาลในเลือดกำลังลดต่ำอย่างรุนแรงและไม่สามารถรับมือได้ทันเวลา

ภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำเป็นภาวะที่ต้องการการจัดการอย่างเร่งด่วนเพื่อหลีกเลี่ยงผลกระทบที่รุนแรง การมีความรู้เกี่ยวกับสาเหตุ อาการ และวิธีการรับมือเมื่อเกิดภาวะน้ำตาลต่ำจึงมีความสำคัญมากในการรักษาสุขภาพ

 

สนับสนุนเนื้อหาโดย    เครื่องช่วยฟัง